لامپ کم مصرف پیچی و لوتوس، 11تا 200 وات

لامپ های فلورسنت فشرده یا جمع و جور (CFL)، لامپ های کم مصرف خانگی هستند. این محصولات به طور کلی به منظور جایگزین شدن برای لامپ های رشته ای در نظر گرفته شده اند. این لامپ ها عمدتاً به دلیل مصرف کم انرژی (حدود یک چهارم – 25٪) برای همان مقدار خروجی نور در مقایسه با لامپ های رشته ای، بسیار محبوب شده اند و به همین دلیل افراد اقدام به خرید لامپ فلورسنت می کنند. در نتیجه ، آنها به عنوان لامپ های سبز(مصرف انرژی بسیار پایین) شناخته می شوند. اما، مانند همه ابداعات ساخته شده توسط بشر، مزایا و معایبی نیز برای استفاده از آنها وجود دارد. ما در این مقاله این موارد را به همراه برخی نتیجه گیری ها به منظور کمک به خوانندگان سایت کالای برق حصاری در خصوص تصمیم گیری در ارتباط با مناسب بودن یا نبودن CFL ارائه خواهیم کرد.

لامپ و روشنایی مصنوعی

بی‌شک یکی از مهم‌ترین اختراعات تاریخ که نقش فراوانی در تسهیل زندگی بشر داشته است، اختراع لامپ‌های رشته ‌ای و تأمین روشنایی با استفاده از نیروی برق می ‌باشد. احتمالاً شما هم فکر می‌کنید که توماس ادیسون، مخترع مشهور آمریکایی، لامپ رشته‌ای را اختراع نموده است. اما باید بدانید که وی تنها فردی نبوده که در توسعه این فناوری انقلابی نقش داشته است.

مجموعه ‌ای از تلاش‌های افراد خلاق و خوش‌فکر، این امکان را برای ما فراهم آورده تا تنها با فشردن یک کلید ساده، خانه و محل کار خود را روشن نموده و از مواهب آن بهره‌مند شویم. بعد از ظهور لامپ و روشنایی مصنوعی بشر قدرت بیشتری پیدا کرد، این روشنایی می توانست او را به اعماق مکان های تاریک ببرد و در دل شب های بدون مهتاب راه گشا باشد. لامپ ها منابع الکتریکی خاصی هستند که از زمان اختراع تا کنون بارها دست خوش تغییرات زیادی شده اند، اما چیزی که مشخص است این است که همه لامپ ها دارای منبعی برای تولید نور هستند و هر کدام از تجهیزات متفاوتی از گازهای سمی تا سیم ها و خازن و بالاست و… برای تولید نور استفاده می کنند.

سیر تحول لامپ تا رسیدن به لامپ های کم مصرف

تولید لامپ ها در انواع مختلف باعث سیر تحول لامپ شده است. از لحاظ تاریخی، لامپ های رشته ای اولین نوع لامپ ها بودند که در اختیار عموم قرار گرفتند. سپس لامپ های هالوژن به وجود آمدند و پس از آن تولید لامپ فلورسنت رونق گرفت. استفاده از لامپ های فلورسنت باعث شد ایده ساخت لامپ های کم مصرف به وجود آمده و اولین لامپ های کم مصرف تولید شوند. در ادامه مقاله به صورت خلاصه این سیر را تا رسیدن به لامپ کم مصرف توضیح خواهیم داد. سپس وارد مبحث اصلی خود با عنوان لامپ های کم مصرف خواهیم شد.

لامپ رشته ای

در لامپ رشته ای که بیشتر در منازل استفاده می شود ، هنگامی که در یک محیط بسته ، جریان الکتریکی از یک سیم فلزی مقاوم در برابر حرارت و مقاومت بالا عبور می کند، سیم فلزی رشته ای لامپ در حالی که نور را منتشر می کند ، گرما تولید می کند و محیط اطراف خود را روشن می کند. اگر هوا در لوله شیشه ای تخلیه شود و به جای آن از گاز کریپتون ، آرگون یا نیتروژن استفاده شود ، لامپ های مورد استفاده در تاسیسات روشنایی طولانی مدت بدست می آیند. فلز مورد استفاده در ساختار لامپ های رشته ای ماده ای به نام ولفرام (تنگستن) است.

مزایای لامپ رشته ای

• اتصال آن آسان است.
• فضای کمی را اشغال می کند.
• نور را به صورت فوری منتشر می کند.
• هزینه نصب و استفاده آن ارزان است.
• می توان از آن در جریان مستقیم و جریان متناوب استفاده کرد.
• شار نوری لامپ را می توان با تغییر ولتاژ کار لامپ (با کلید کم نور) تنظیم کرد.
• حیطه استفاده از آن گسترده است.
• تحت تأثیر دمای محیط قرار نمی گیرد.
• مناسب برای محیط هایی که کمتر از روشنایی استفاده می شود(کمتر از 500 ساعت در سال).
• این نوع لامپ برای روشن و خاموش شدن مکرر مناسب است.

معایب لامپ های رشته ای

• کارایی آن کم است، قسمتی از انرژی باعث هدر رفتن به صورت گرما می شود.
• طول عمر کوتاهی دارد (تقریباً 1000 ساعت).
• هنگام استفاده به صورت مستقیم و بدون کاهنده یا پخش کننده نور، باعث خیره شدن چشم می شود.

لامپ هالوژنی

لامپ های هالوژن حاوی رشته های تنگستن هستند که با شیشه پوشانده شده اند و حاوی مخلوط گاز ، معمولاً نیتروژن ، آرگون و کریپتون هستند. لامپ های هالوژن می توانند در دمای بالاتر از لامپ های رشته ای معمولی کار کنند و روشنایی و کارایی آنها نیز بیشتر است. لامپ های هالوژن نیز نوعی از لامپ رشته ای هستند. لامپ های هالوژن با بهبود روند لامپ های رشته ای معمولی ، یعنی کاهش تبخیر تنگستن ایجاد می شوند. بنابراین لامپ های هالوژن دوام، ماندگاری و طول عمر بیشتری دارند. شیشه لامپ هالوژنی از شیشه کوارتز نازک و مقاوم در برابر حرارت ساخته شده است.

چگونگی کار لامپ های هالوژنی

اصل اساسی روشنایی لامپ های هالوژن مشابه لامپ های رشته ای است. با روشن شدن لامپ ، رشته تنگستن گرم می شود و دما تا 2000 درجه سانتیگراد افزایش می یابد و نور را با گرمای زیاد ساطع می کند. در این شرایط ، سیم تنگستن و هالوژن واکنش شیمیایی می دهند تا از شکستن زودرس سیم تنگستن جلوگیری کنند. بنابراین عمر لامپ های هالوژن نسبت به لامپ های رشته ای معمولی بیشتر است. لامپ های هالوژن می توانند تا 2500 ساعت دوام داشته باشند ، در حالی که طول عمر رشته های لامپ های رشته ای به طور متوسط 800-1200 ساعت است.

مزایای استفاده از لامپ های هالوژنی

• کیفیت نور در این لامپ ها بالا است.
• به دلیل اندازه کوچک لامپ های هالوژن ، می توان از آن ها در برخی کاربردهای منحصر به فرد استفاده کرد.
• عمر لامپ های هالوژنی طولانی تر از لامپ رشته ای سنتی می باشد.
• مصرف برق لامپ های هالوژنی کمتر از لامپ های رشته ای است.
• در ساخت لامپ های هالوژنی بر خلاف لامپ های بخار فلورسنت یا جیوه از جیوه استفاده نمی شود.

معایب و ملاحظات استفاده از لامپ های هالوژنی

• لامپ های هالوژنی به همراه نور مرئی از خود اشعه ماورای بنفش ساطع می کنند ، بنابراین اگر قرار است از لامپ هالوژن در موقعیت صحیحی نسبت به بدن خود استفاده کنیم ، باید اقدامات حفاظتی انجام دهیم.
• لامپ های هالوژن گرمای زیادی از خود ساطع می کنند.
• لامپ های هالوژنی با گذشت زمان نسبتاً کم نور خواهند شد.
• لامپ های هالوژنی را نباید با دست لمس کرد، چرا که روغن روی انگشتان باعث کاهش عمر لامپ می شود.
• لامپ های هالوژن گاهی اوقات به ترانسفورماتور ولتاژ پایین نیاز دارند.

ولتاژ لامپ های هالوژنی

لامپ های هالوژن به صورت لامپ های ولتاژ پایین 12 یا 24 ولت و لامپ های ولتاژ بالا که با ولتاژ برق 220 ولت در دسترس هستند. این محصول در طرح های متنوع ، نقطه ای و خطی و همچنین لامپ های بازتابنده برای تولید نور به کار می رود.

لامپ فلورسنت

لامپ فلورسنت لامپ بخار جیوه با وزن کم است که از فلورسانس برای تولید نور مرئی استفاده می کند. جریان الکتریکی موجود در گاز به بخار جیوه، انرژی می بخشد که با فرایند تخلیه اشعه ماورا بنفش ساطع می کند . اشعه ماورای بنفش باعث می شود که پوشش فسفر موجود در دیواره داخلی لامپ، نور مرئی ساطع کند. این نوع لامپ مناسب برای استفاده در مکان هایی مانند مدارس یا مراکز تجاری است.

لامپ فلورسنت چگونه کار می کند؟

تولید نور از پرتوهای فلورسنت به دلیل واکنش شیمیایی درون لوله شیشه ای است. این واکنش شیمیایی شامل برهم کنش گازها و بخار جیوه است که یک نور ماورای بنفش نامرئی تولید می کند. این نور ماورای بنفش نامرئی ، پودر فسفر را که داخل لوله شیشه را می پوشاند ، روشن می کند . این چرخه باعث انتشار نور سفید «فلورسنت» می گردد.

ابتدا برق از طریق بالاست وارد محل اتصال نور می شود. ولتاژ ، جریان و غیره بالاست تنظیم کننده برق را به پایه های لامپ فلورسنت در هر دو انتها می فرستد. انرژی پس از ورود به پایه ها ، به سمت الکترودهای داخل لوله شیشه ای مهر و موم شده تحت فشار کم جریان می یابد. الکترون ها از یک کاتد به کاتد دیگر در امتداد لوله حرکت می کنند. درون لوله شیشه ای گازهای بی اثر و جیوه وجود دارد که با جریان الکتریکی تحریک می شوند. با جریان برق ، جیوه تبخیر می شود و گازها شروع به واکنش با یکدیگر می کنند و یک نور ماورا UV بنفش تولید می کنند که در واقع نمی توانیم آن را با چشم ببینیم.

هر لوله فلورسنت با پودر فسفر پوشانده شده است. اگر بتوان انگشت خود را درون لوله چسباند ، در نهایت بافتی مانند کیک پودر شده خواهیم داشت. وقتی این پوشش فسفر توسط نور ماورای بنفش نامرئی UV فعال شود ، شروع به انتشار نور می کند و آن را به آنچه که با چشم می بینیم تبدیل می کند. به عبارت دیگر «نور سفید» یا اصطلاح «فلورسنت» اینگونه به وجود می آید.
لامپهای فلورسنت کجا استفاده می شوند؟
در حالی که از لامپ های فلورسنت در طیف گسترده ای از کاربردها استفاده می شود ، اما همه جا به خوبی کار نمی کنند. متداول ترین دلیل استفاده از لامپ های فلورسنت، صرفه جویی در مصرف انرژی با حداقل هزینه نصب است.
برخی از کاربردهای معمول برای استفاده از روشنایی فلورسنت خطی عبارتند از:
• دفاتر تجاری / خانه ها
• انبارها
• بیمارستان ها
• فروشگاه های خرده فروشی

مزایای استفاده از لامپ های فلورسنت

• بهره وری انرژی: استفاده از لامپ های فلورسنت می تواند 40٪ نسبت به استفاده از یک لامپ رشته ای در مصرف برق صرفه جویی کند.
• دمای رنگ گسترده: با استفاده از لامپ های فلورسنت می توان دمای رنگ گسترده شامل گرم و سرد را تجربه کرد.
• هزینه کم: هزینه راه اندازی اولیه لامپ های فلورسنت بسیار کم می باشد.
معایب و محدودیت های استفاده از لامپ فلورسنت:
• سوسو زدن: لامپ های فلورسنت احتمال دارد با گذر زمان سوسو زده و باعث اذیت شدن چشم ها بشوند. تداوم این مسئله باعث به وجود آمدن آسیب برای چشم ها خواهد شد.
• تاثیرات بد محیطی: از آنجایی که لامپ فلورسنت حاوی جیوه است ، در صورت شکسته شدن می تواند مواد زائد سمی منتشر کند. دفع فسفر و به خصوص جیوه سمی در سیلندرها یک مشکل زیست محیطی است.
• انتشار ماورای بنفش: لامپ های فلورسنت مقدار کمی نور ماورای بنفش (UV) ساطع می کنند. مطالعه ای كه در سال 1993 در آمریكا انجام شد نشان داد كه هشت ساعت نشستن زیر لامپ های فلورسنت معادل یك دقیقه قرار گرفتن در معرض آفتاب است.
• زمان گرم شدن: ممکن است بین 10-30 ثانیه طول بکشد تا لامپ های فلورسنت گرم شوند تا به روشنایی کامل خود برسند.

لامپ کم مصرف یا CFL:

لامپ کم مصرف از خانواده لامپ فلورسنت به حساب می آید .اولین مطلبی که در رابطه با این لامپ ها به ذهن می رسد و البته از اسم آن ها نیز می توان دریافت کرد این است که این لامپ ها مصرف انرژی کمتری دارند. دومین مطلب حائز اهمیت این لامپ ها طول عمر طولانی آن هاست.

روشنایی رشته ای عبارت است از تبدیل گرما به نور. این تبدیل حالت در رشته درون لامپ رشته ای در حدود 176 درجه سانتی گراد اتفاق می افتد. به عبارت دیگر زمانی که رشته داخل لامپ رشته ای گرم شده و به 176 درجه سانتی گراد برسد، این گرما تبدیل به نور شده و موجب روشن شدن لامپ می شود. این تبدیل، یک تبدیل کاملاً ساده است و بارزترین نقطه ضعف آن کارایی پایین آن است که در حدود 5٪ است. چرا که 95 واحد از هر 100 واحد انرژی به گرما و 5 واحد باقیمانده به نور تبدیل می شود.
در لامپ های کم مصرف، نور فلورسنت تبدیل نور ماورای بنفش به نور مرئی است. الکترون ها از طریق لامپ فلورسنت جریان می یابند ، با اتم های جیوه برخورد می کنند و نور ماورای بنفش ساطع می کنند. وقتی نور ماورای بنفش از داخل پوشش فسفر داخل لوله شیشه عبور می کند ، نور مرئی تولید می شود. این تبدیل دو مرحله ای در مقایسه با نور ارائه شده توسط یک لامپ رشته ای بسیار کارآمد است. بازدهی در حدود 25٪ (در حدود 40 درجه) وجود دارد. همچنین طول عمر بیشتری (10000 ساعت) دارد. بار لامپ (لوله) دارای یک ویژگی مقاومت است. با این حال ، بالاست الکترونیکی ، که جریان لامپ را کنترل می کند و بین شبکه اصلی و بار قرار دارد ، دارای ویژگی های خازنی است. یک لامپ فلورسنت جمع و جور با بالاست الکترونیکی و یک لوله مارپیچی متصل به آن در شکل زیر با یک سرپیچ E (نوع ادیسون) و یک محفظه پلاستیکی آورده شده است.

تاریخچه تولید لامپ های کم مصرف

اولین لامپ فلورسنت در حدود سال 1890 توسط پیتر کوپر هیویت اختراع شد. در آن زمان از این لامپ ها در سالن های عکاسی و برخی صنایع استفاده می شد. در سال 1927 فردریک مه پر و هانس اسپنر لامپ بخاری فشار بالا را اختراع و ثبت کردند.
تولید لامپ های مهتابی در ابتدا توسط جورج اینمان با همکاری شرکت جنرال الکتریک شروع شد و در طول زمان محصول خود را بهبود بخشیدند تا به لامپ های کم مصرف رسیدند.

طرز کار لامپ کم مصرف

CFL نوری متفاوت از لامپ های رشته ای تولید می کند. در لامپ های رشته ای ، جریان الکتریکی از طریق یک رشته سیم عبور می کند و رشته را گرم می کند تا زمانی که شروع به درخشش کند. در CFL ، جریان الکتریکی از طریق لوله ای حاوی آرگون و مقدار کمی بخار جیوه هدایت می شود. این فرآیند، نور ماورای بنفش نامرئی تولید می کند که یک پوشش فلورسنت (موسوم به فسفر) را در داخل لوله تحریک می کند ، سپس نور مرئی ساطع می شود. CFL ها در آغاز روشن شدن به مقداری انرژی بیشتر نیاز دارند ، اما بعد از روشن شدن ، حدود 70٪ انرژی کمتری نسبت به لامپ های رشته ای مصرف می کنند. بالاست CFL به استارت زدن CFL کمک می کند و پس از شروع جریان ، جریان را تنظیم می کند. تمام این فرآیند معمولاً 30 ثانیه تا 3 دقیقه طول می کشد ، به همین دلیل CFL بیشتر از چراغ های دیگر طول می کشد تا کاملاً روشن شود. CFL ها با پوشش های تزئینی مانند گلوب یا اشکال بازتابنده یک چالش طراحی منحصر به فرد دارند که منجر به تعویض زمان گرم شدن کندتر می شود ، به همین دلیل این CFL ها بیشتر از مارپیچ های فلورسنت طول می کشد تا به روشنایی کامل برسند. CFL های قدیمی از بالاست های مغناطیسی بزرگ و سنگین استفاده می کنند که باعث ایجاد صدای وزوز در برخی از لامپ ها می شود. امروزه بیشتر CFL ها – و همه CFL های دارای گواهینامه ENERGY STAR – از بالاست های الکترونیکی استفاده می کنند ، که وزوز نمی کنند و صدایی توسط آن ها تولید نمی شود.

بالاست چیست؟

بالاست قطعه ای است که در لامپ های CFL به استارت زدن CFL کمک می کند و پس از شروع جریان ، جریان را تنظیم می کند. در حقیقت بالاست موجب نقش استارتر را در لامپ ها ایفا می کند. اگر این قطعه خراب شود، لامپ روشن نخواهد شد.

بالاست غیر یکپارچه

بالاست غیر یکپارچه (ترانس مجزا) نوعی فناوری است که اصطلاحا «پلاگین» می نامند . منظور اینکه شما باید ترانس را جدا از لامپ خریداری کرده و در جایی ثابت نصب کنید که این مشابه فلورسنت خطی بوده ولی به مراتب کم حجم تر از ترانس خطی میباشد . در حقیقت بالاست های غیر یکپارچه همان استارتر های موجود در کنار لامپ های مهتابی است که در روشن شدن آن ها نقشی حیاتی دارد.

بالاست یکپارچه

لامپهای کم مصرف یا همین CFL های بالاست یکپارچه برای جایگزینی لامپ های رشته ای و هالوژن تولید شده اند . جهت صرفه جویی در انرژی می توانیم به جای لامپ های رشته ای یا هالوژن از لامپ های CFL کم مصرف استفاده کنیم . بالاست یکپاره استارتر لامپ های کم مصرف است که به صورت قطعه ای داخل لامپ وجود دارد و نیاز به خرید جداانه آن نیست. حال سوال اینکه آیا لامپ های رشته ای و هالوژن نیاز به بالاست دارند؟ پاسخ منفی است. چون لامپ های رشته ای اصلا نیاز به ترانس ندارند . برای اینکه لامپ های کم مصرف CFL در سوکت پیچی همان لامگیر معمولی پایه کار کنند باید از یک ترانس داخلی مناسب لامپ استفاده شود .

موارد مصرف لامپ های کم مصرف یا cfl کجا هستند

مهم ترین دلیل استفاده از لامپ های کم مصرف، مصرف انرژی پایین آن هاست. اما با توجه به ظاهر آن ها شاید دیگر امروزه بیشتر افراد دوست نداشته باشند به عنوان لامپی که در معرض دید باشد، از آن ها استفاده کنند. به عنوان مثال برای تامین روشنایی لوستر ها و آویز ها و راغ های بالای میز ناهارخوری شاید دیگر استفاده از لامپ های کم مصرف از نظر زیبایی، بهینه نباشد. در حالیکه استفاده از این لامپ ها در مغازه ها و مراکز تجاری بسیار متداول و مرسوم هستند. برای رفع مشکل نازیبایی و به منظور استفاده از لامپ های کم مصرف در محیط منزل، مدل هایی از لامپ های کم مصرف را تدارک دیده اند که لامپ با سرپوشی احاطه شده است. در این صورت خود لامپ برای افراد غیر قابل مشاهده بوده و نور آن از پشت روکش حباب گونه آن پدیدار است. این لامپ های کم مصرف در شکل های دایره ای و مربع و مستطیل برای تامین روشنایی آشپزخانه، راهرو و سرویس بهداشتی و حمام کاربرد زیادی دارند.

انواع لامپ کم مصرف

لامپ های کم مصرف یا cfl ها در انواع و مدل های مختلفی تولید و به بازار عرضه می شود. شکل و میزان روشنایی این لامپ ها در مدل های مختلف، متفاوت می باشد. بنابراین شناخت این مدل ها باعث خواهد شد بهترین انتخاب را برای محیط مورد استفاده داشته باشیم. در ادامه به معرفی برخی از مدل های معروف و معمول در بازار می پردازیم.

لامپ های کم مصرف فول پیچی یا تمام پیچ

نوعی از لامپ کم مصرف می باشد که در آن حباب شیشه ای به صورت کامل به مدار داخلی آن چسبیده است. طول عمر آن ها به طور کلی بیشتر از لامپ های رشته ای بوده و بازده انرژی بسیار بهتری دارند. اما در مقابل لامپ های کم مصرف نیم پیچ میزان طول عمر آن ها کمتر می باشد. لامپ های کم مصرف تمام پیچ زودتر از سایر مدل های لامپ های کم مصرف به میزان حداکثر روشنایی می رسند. می توان گفت یکی از بهترین گزینه ها برای روشنایی منازل، استفاده از لامپ های کم مصرف فول پیچ می باشد. این لامپ های کم مصرف با سرپیچ معمولی E27 و سرپیچ شمعی E14 و در دمای رنگ مختلف تولید می شوند. کوچکترین لامپ های کم مصرف دارای 5 وات قدرت بوده و بزرگترین آن ها تا بالای صد وات نیز می رسد.

لامپ های کم مصرف نیم پیچ

لامپی کم مصرف است که قسمت حباب شیشه ای آن با فاصله از مدار قرار گرفته است. این نوع لامپ ها بیشتر برای چراغ های سیلندری کاربرد دارند و عمر بیشتری نیز دارند. دلیل این امر آن است که حرارت حباب به خاطر فاصله ای که از مدار دارد، به مدار نرسیده و موجب خراب شدن آن نمی گردد. لامپ های کم مصرف نیم پیچ در رنگ های آفتابی و مهتابی تولید و به بازار عرضه می شود. سرپیچ های مورد استفاده در آن ها همانند لامپ های کم مصرف تمام پیچ، E27 و E14 می باشد. این لامپ ها دارای توان مصرفی 5 تا 100 وات می باشد. اما معمول ترین استفاده از آن ها تا 40 وات مصرف می باشد.

لامپ کم مصرف لوتوس

لامپ های کم مصرف لوتوس به شکلی از کم مصرف ها گفته می شود که قابلیت پخش نور بیشتری نسبت به مدل های دیگر دارند. استفاده از این لامپ ها بیشتر در مراکز تجاری، فروشگاه ها و دفاتر بزرگ معمول است. سرپیچ این لامپ ها E27 و E40 بوده و توان مصرفی آن ها از 85 وات تا 200 وات متغیر است. لامپ های کم مصرف لوتوس در رنگ های آفتابی و مهتابی تولید و به بازار عرضه می شوند.

طرز صحیح استفاده از لامپ های کم مصرف

مدت زمان روشن ماندن در هر بار استفاده باید بیشتر از 15 دقیقه باشد. چون روشن ماندن در دوره های مثلا پنج دقیقه ای باعث کاهش عمر این لامپ ها می شود، پس به طور کلی استفاده از این لامپ ها در محیط هایی که لازم است مدت زمان کوتاهی روشن شوند به صرفه نیست. CFLها به دلیل داشتن مواد سمی باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرند. اگر این لامپ ها شکستند، نباید به هیچ عنوان به آن ها دست زد. بایستی پنجره ها را باز کرد و حداقل پانزده دقیقه از محیط خارج شد، سپس با دستکش شکسته ها را جمع نمود. نگه داری لامپ های شکسته به هیچ وجه کار درستی نیست. لامپ های کم مصرف متناسب با دمای هوا ممکن است در روشن شدن تاخیر داشته باشند که هرچه هوا سردتر باشد تاخیر بیشتر است. استفاده از این لامپ ها در فضای بسته بهتر از فضای باز است.

شیوه نصب لامپ کم مصرف

با توجه به مطالبی که قبلاً اشاره شد، سرپیچ مورد استفاده در لامپ های کم مصرف E27 و E14 می باشد. بنابراین با توجه به سهولت استفاده از این سرپیچ ها، می توان به راحتی لامپ های کم مصرف را نصب کرده و مورد استفاده قرار داد. این لامپ ها هم در فضاهای باز و هم در فضاهای بسته مورد استفاده قرار می گیرند. اما استفاده از آن ها در فضاهای بسته معمول تر است.

مزایای استفاده از لامپ های کم مصرف

مواردی را می توان لیست کرد که لامپ های کم مصرف را نسبت به سایر لوازم روشنایی برتری می بخشد. مهم ترین آن ها بهره وری انرژی با درصد بالاست. برخی از این موارد را در ادامه مقاله با هم مرور می کنیم:
• CFL ها تا چهار برابر لامپ های رشته ای کارآمد هستند. می توان یک لامپ رشته ای 100 وات را با CFL 22 وات جایگزین کرده و به همان میزان نور دریافت نمود. CFL در مقایسه با لامپ های رشته ای 50 تا 80 درصد انرژی کمتری مصرف می کند.
• در حالی که در آغاز امر خرید، قیمت آنها بیشتر است ، CFL ها در طولانی مدت هزینه کمتری را تحمیل می کنند. زیرا ماندگاری آنها بسیار بیشتر از لامپ های رشته ای است. از آنجا که CFL ها از یک سوم برق استفاده می کنند و تا 10 برابر لامپ های رشته ای دوام می آورند ، در کل هزینه بسیار کمتری دارند. با تغییر لامپ های خود از رشته ای به CFL می توان در قبض های برق خود تغییر محسوسی را مشاهده نمود.
• با تغییر لامپ ها به CFL می توان سهم خود را در کاهش انتشار کربن انجام داد. فقط یک لامپ می تواند در طول عمر خود حدود نیم تن CO2 را از جو کاهش دهد.
• CFL بسیار متنوع است و می تواند در هر مکانی که معمولاً از لامپ های رشته ای استفاده می کنید، استفاده شود. اندازه و اشکال آنها به قدری متنوع است که می توان از آنها برای روشنایی منزل ، چراغ های رومیزی ، روشنایی مسیر یا نور سقف استفاده نمود.

معایب استفاده از لامپ کم مصرف

CFL دارای نقایص و محدودیت هایی نیز می باشد. بیشتر این نقایص از این واقعیت ناشی می شود که هر لامپ برای هر فضایی مناسب نیست . بنابراین مشکل بیشتر یافتن انطباق مناسب است. اگر چه تنها عیب جدی استفاده از این لامپ ها وجود جیوه در آن است که موجب آسیب به محیط زیست شده و در صورت شکستگی برای انسان نیز خطرناک است، اما برخی معایب جزئی نیز در استفاده آن ها وجود دارد که به آن ها اشاره می کنیم:
• نسبت به لامپ های دیگر کمی با تاخیر روشن می شوند.
• از طرف دیگر به دلیل اشعه ماورا بنفش و نور آبی باز هم باعث آسیب زدن به انسان ها می شوند و همچنین باعث ایجاد رنگ پریدگی در وسایلی مانند پارچه، فرش و… می شوند.
• با گذشت زمان قدرت نوردهی آن ها کم می شود.
• هزینه بازیافت لامپ فلورسنت کم مصرف برابر با هزینه تولید این محصول می باشد .

خرید لامپ های کم مصرف

به منظور خرید لامپ های کم مصرف یا cfl مطالب مهمی وجود دارند که در صورت عدم رعایت آن ها ممکن است خریدار با مشکل مواجه شود. علاوه بر این عدم شناخت این مطالب می تواند باعث خرید محصولی شود که ارزش خرید نداشته و در صورت داشتن ارزش خرید، مطابق با نیازهای ما نباشد. در این قسمت مقاله می خواهیم برخی از معیارهای مهم انتخاب خرید لامپ های کم مصرف را با هم مرور کنیم.
• نشان استاندارد: وجود این علامت در خرید لامپ های کم مصرف از این مهم است که در صورت داشتن علامت استاندارد، خریدار دیگر نگران وجود خطرات زیست محیطی و خطرات ناشی از نشر گازهای خطر آفرین یا اشعه های مضر در لامپ ها نخواهیم بود. علاوه بر نشان استاندارد ایمنی و جنس به کار رفته در اجزاء مختلف لامپ را برای خریدار تضمین می کند. بنابراین در خرید لامپ کم مصرف، داشتن علامت استاندارد محصول، یکی از اصلی ترین معیارهایی است که باید خریدار در نظر بگیرد.
• برچسب مصرف انرژی: برچسب انرژی در لامپ نموداری است که حاوی اطلاعات مربوط به معیار ها و مشخصات فنی مصرف انرژی در آن لامپ را نشان می دهد. در برچسب انرژی لامپ‌ ها، شاخص بازده انرژی لامپ با معیار های مصوب استاندارد مقایسه می‌شود. اطلاعات موجود در برچسب مصرف انرژی باید به صورت خوانا و واضح‌ روی محصول چاپ شود. در مورد لامپ‌ها برچسب انرژی می‌تواند بر روی لامپ یا بر روی قوطی بسته بندی آن چاپ و یا الصاق شده باشد. برچسب باید به راحتی قابل رویت باشد. در حقیقت در برچسب مصرف انرژی، گروه بازده انرژی لامپ که بر اساس استاندارد ملی شماره ۷۳۴۱ تعیین می¬شود، شار نوری لامپ برحسب لومن، توان ورودی لامپ برحسب وات و طول عمر لامپ بر حسب ساعت درج می شود. نا گفته پیداست که هر چه لامپ دارای برچسب انرژی نزدیک به A داشته باشد، بازده انرژی آن بهتر بوده و بالعکس.

• توان مصرفی لامپ و شار نوری لامپ: میزان انرژی برق مصرف شده توسط لامپ را با معیار توان مصرفی لامپ مشخص می کنند. این معیار با واحدی به نام وات آن را اندازه گیری می کنند. لامپ های استاندارد در اعلام توان مصرفی لامپ بسیار دقیق اند و می توان به رقم اعلامی آن ها به طور کامل اعتماد کرد. برخی میزان توان مصرفی لامپ را معیاری برای میزان نور یا روشنایی لامپ می دانند که این باور غلط است. چه بسا یک لامپ کم مصرف 20 وات روشنایی زیاد تری از یک لامپ رشته ای داشته باشد. بنابراین برای اندازه گیری میزان روشنایی لامپ، کمیتی با عنوان شار نوری معرفی شده است. شار نوری لامپ میزان نوری که از لامپ خارج می شود را مشخص می کند و با واحد لومن بیان می شود. لامپی که شار نوری بالاتری دارد مناسب تر است البته با توجه به توان آن. درمورد شار نوری هم مانند توان تنها با لامپ های استاندارد می توانید مطمئن باشید.
• توان لامپ یعنی پاسخ به این سوال که لامپ چقدر برق مصرف می کند و با واحد وات مشخص می شود، با توجه به محلی که می خواهید از لامپ استفاده کنید باید این مقدار را برای خودتان مشخص کنید.
لامپ های استاندارد در معرفی توان لامپ دچار اشتباه نمی شوند و با خیال راحت می توانید به آن ها اعتماد کنید.
• مقایسه لامپ های کم مصرف با سایر لامپ های موجود در بازار
• اکنون که لامپ های کم مصرف را شناختیم و با طرز کار آن ها آشنا شدیم و مزایا و معایب آن ها را بیان کردیم، بهتر است مقایسه ای ترتیب دهیم تا توسط آن بتوانیم مزایا و معایب لامپ های کم مصرف را نسبت به سایر لامپ ها درک کنیم. این مسئله باعث خواهد شد بتوانیم بهترین لامپ را برای استفاده و کاربردهای گوناگون انتخاب کنیم. در این مورد لازم است بدانیم هی لامپی وجود ندارد که برای تمامی کاربردها مناسب ترین گزینه باشد. چرا که در صورت وجود چنین لامپی، دیگر به وجود تنوعی بالا از لامپ ها در بازار احساس نمی شد.
• مقایسه لامپ های کم مصرف با لامپ های رشته ای
مهم ترین مسئله در این مقایسه این است که لامپ های کم مصرف طول عمر بیشتری نسبت به لامپ های رشته ای دارند. این طول عمر می تواند تا هشت برابر لامپ های رشته ای برسد. از نظر اقتصادی نیز می توان گفت CFL ها برای خرید هزینه بالاتری را طلب می کنند. اما اگر در دید بلند مدت، با توجه به طول عمر طولانی شان مقرون به صرفه تر از لامپ های رشته ای هستند. در رابطه با مصرف انرژی نیز این نتیجه را می توان گرفت که لامپ های کم مصرف برق کمتری را نسبت به لامپ های رشته ای مصرف می کنند. نکته آخر نیز این است که لامپ های کم مصرف نسبت به لامپ های رشته ای گازهای گلخانه ای بیشتری تولید می کنند. سرپیچ لامپ های کم مصرف می تواند E27 یا E14 باشد، در حالیکه سرپیچ مورد استفاده برای لامپ های رشته ای E27 است.

• مقایسه لامپ های کم مصرف با لامپ های مهتابی

با اینکه می توان گفت لامپ کم مصرف و مهتابی هر دو از یک خانواده هستند، اما قطعا تفاوت هایی هم بین آن ها وجود دارد.
CFL ها به نوعی فشرده تر هستند و مصرف برق کمتری را هم نسبت به لامپ های مهتابی دارند.
ایمنی لامپ های کم مصرف بهتر و آسان تر از مهتابی ها حفظ می شود و طول عمر بیشتری هم دارند.
نحوه نصب این لامپ ها مانند لامپ های معمولی است و قابل استفاده در همه ی مکان ها هستند، اما لامپ های مهتابی نیاز به نحوه خاصی از نصب و استفاده دارند. در حقیقت لامپ های مهتابی برای نصب به استارتر و ترانس نیاز دارند، اما لامپ های کم مصرف را می توان با سرپیچ های مناسبشان مستقیماً به برق وصل نمود و استفاده کرد.

• مقایسه لامپ های کم مصرف با لامپ های هالوژن

لامپ های هالوژنی بیشتر جنبه تزئینی دارند و در مقایسه با CFL ها نور بسیار کمتری دارند. لامپ های هالوژنی در سایزهای کوچک تری تولید می شوند. در لامپ هالوژنی امکان کنترل نور و استفاده دقیق وجود دارد که برای کارهای هنری و تزئینی آن را مناسب می کند. استفاده از لامپ های هالوژن در فضای خانه برای روشنایی نیست بلکه برای ایجاد نورهای مخفی و توکاری می تواند مفید و زیبا باشد. نورهای لامپ هالوژنی به عنوان منبع نور اصلی استفاده نمی شوند، درحالیکه لامپ های کم مصرف را می توان در لوسترها و آویز ها به عنوان منبع نور اصلی به کار برد. زیبایی و تنوع رنگ لامپ های هالوژنی نیز بسیار بیشتر از لامپ های کم مصرف می باشد. لامپ های کم مصرف در وات های به مراتب بیشتری تولید می شوند، حال آنکه لامپ های هالوژنی در وات های کمتری عرضه می شوند. سرپی مورد استفاده این دو نوع لامپ نیز با هم متفاوت است.

• مقایسه لامپ های کم مصرف با لامپ های ال ای دی

از لحاظ موقعیت زمانی ساخت لامپ های گوناون می توان گفت ال ای دی ها پس از لامپ های CFL به وجود آمدند. بنابراین تکنولوژی ساخت آن ها متفاوت از لامپ های کم مصرف می باشد. ال ای دی ها نسل جدید از روشنایی هستند که در آن ها دیود نورافشانی وجود دارند که با روشن شدن باعث ایجاد نور می شوند. لامپ های ال ای دی به دلیل استفاده از دیودهای نورافشان، مسئله مخرب بودن برای محیط زیست را حل کرده است. با این حال تنها زمانی می توان درمورد تولید نور بیشتر دو لامپ ده واتی که یکی از آن ها کم مصرف و دیگری ال ای دی است حرف زد که کیفیت موارد استفاده شده در تولید هر دو لامپ در یک سطح باشد. هرچند به طور کلی می توان گفت لامپ های ال ای دی انرژی کمتری مصرف می کنند و طول عمرشان هم بیشتر است اما هنوز هم لامپ های کم مصرف نقش پررنگی در بازار روشنایی دارند. CFL ها می توانند نور را در تمام جهات منتشر کنند اما در لامپ های ال ای دی تابش به شکل مستقیم صورت می گیرد و این باعث می شود سقف تاریک بماند.

استفاده درست و نگهداری از لامپ های کم مصرف

اگر چه در همه جا صحبت از مصرف انرژی پایین و طول عمر بالای لامپ های کم مصرف می شود، اما این بازدهی خوب و مورد قبول بستگی به چگونگی استفاده از لامپ نیز دارد. استفاده درست و بهینه از لامپ های کم مصرف موجب افزایش طول عمر آن خواهد شد. بنابراین یادگیری نکات استفاده از لامپ های کم مصرف خالی از لطف نخواهد بود. با اینکه بایستی در نظر گرفت که میزان نوردهی، طول عمر و سایر ویژگی های هر منبع نوری خاصه لامپ های کم مصرف به عواملی مختلفی نظیر کیفیت تولید، قرار گرفتن در معرض نوسانات ولتاژ،‌ محل مورد استفاده، وارد شدن ضربه های مکانیکی و همچنین تعداد دفعات روشن و خاموش شدن و درجه حرارت محیط بستگی دارد.

طول عمر استاندارد در لامپ های کم مصرف با در نظر گرفتن برندهای مختلف متغیر بین 6000 ساعت تا 15000 ساعت می باشد. این مقدار بسیار کاهش پیدا خواهد کرد اگر لامپ های کم مصرف در جائی استفاده شوند که کمتر از 15 دقیقه روشن باشند. یا در محلی استفاده شوند که دائماً روشن و خاموش می شوند. چرا که نوع ساخت لامپ های کم مصرف به گونه ای است که چند دقیقه طول می کشد تا به حداکثر نور خود برسد. بنابراین استفاده از لامپ های کم مصرف در محل هایی مانند پارکینگ، راهرو و هر جایی که به صورت اتوماتیک(با سنسور) یا به صورت دستی با دفعات روشن و خاموش زیاد همراه هستند، طول عمر آن ها را به شدت کاهش می دهد. بنابراین استفاده از لامپ های کم مصرف برای روشن کردن آن فضاها اصلاً درست نیست. علاوه بر آن، این مکانیزم رسیدن به حداکثر نور صرف چند دقیقه می تواند در هوای بسیار گرم و بسیار سرد تطویل شود. بنابراین استفاده از لامپ کم مصرف در دمای بالاتر از 48درجه و کمتر از 10درجه توصیه نمی شود. بهترین دما برای لامپ های کم مصرف دمای اتاق استاندارد به میزان 25 درجه سانتی گراد می باشد. در این دما حدود 4 دقیقه زمان می برد تا لامپ کم مصرف به حداکثر روشنایی خود برسد. نوردهی لامپ های کم مصرف پس از گذشت مدتی از عمر، کاهش می یابد. بنابراین طبیعی است نور لامپ کم مصرفی که نیمی از عمر خود را روشن بوده است به 70 یا 80 درصد روشنایی روزهای اول کاهش یابد.

یکی دیگر از نکات استفاده درست از لامپ کم مصرف، رعایت این نکته می باشد که لامپ کم مصرف را به صورت یک دستگاه یا وسیله واحد ببینیم و به آن چیزی اضافه یا از آن کم نکنیم. با اینکه استفاده از دیمر یا کم سو کننده با لامپ های کم مصرف مجاز نیست، اما دیده شده بعضی افراد بدون توجه به ماهیت لامپ کم مصرف این کار را انجام داده اند. این امر می تواند باعث صدمه به لامپ شده و حتی می تواند ایمنی افراد را در محل استفاده به خطر بیندازد. در این راستا ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که بدنه لامپ کم مصرف از تیوب یا حباب شیشه ای نباید جدا شود. بنابراین هنگام باز و بست لامپ های کم مصرف بدنه پلاستیکی آن ها (نه بدنه شیشه ای) را در دست گرفته و با احتیاط بپیچانید. در غیر اینصورت ممکن است باعث جدا شدن قسمت شیشه ای از بدنه شود. این امر ضمن آسیب زدن به لامپ باعث می شود گازهای خطرناک برای انسان در فضا پخش شوند. لامپ کم مصرف در برابر نفوذ آب و بخار آب حفاظت نشده بنابراین یکی از نکاتی که در مورد روش استفاده از این نوع لامپ ها باید رعایت کرد استفاده از لامپ های کم مصرف در محیط های غیر مرطوب و فضاهایی است که احتمال ریزش مستقیم آب در آنها وجود ندارد.

اما در مورد تشخیص پایان عمر لامپ کم مصرف باید گفت که تغیراتی مانند سیاه شدن،‌ صدای خاص و تغییر رنگ پایه می تواند از علائم نشان دهنده این مسئله باشد که پایان عمر لامپ نزدیک شده و بهتر است نسبت به تعویض آن اقدام کنید، نشانه هایی از قبیل چشمک زدن لامپ در دراز مدت، تغییر رنگ نور مایل به نارنجی یا قرمز تولید صدا و تغییر رنگ پایه حاکی از این است که عمرلامپ کم مصرف به پایان رسیده است.

روش ها و نکات ایمنی دور ریختن لامپ کم مصرف

دور ریختن لامپ کم مصرف مانند لامپ های دیگر نیست. سطح ساطع کننده نور در لامپ کم مصرف حاوی مقداری جیوه است. با توجه به سمی بودن این ماده ، در صورت شکستن تیوپ شیشه ای لامپ این ماده در محیط پخش می شود. پخش شدن جیوه در محیط باعث ایجاد مسمومیت می شود. البته تنها شکسته شدن تیوب شیشه ای موجب آزاد شدن آن ماده سمی در فضا می شود، در غیر اینصورت استفاده از لامپ های کم مصرف به خودی خود مشکلی را برای ما به وجود نمی آورد. به عبارت دیگر وقتی لامپ کم مصرف می شکند بخار سمی جیوه از آن متصاعد می شود. بنابراین اگر لامپ کم مصرفی شکست، نباید خرده های آن دست زد. از جارو برقی نیز نباید برای جمع کردن خرده شیشه ها استفاده نمود. خواندن سوالات متداول در مورد رعایت نکات ایمنی دور ریختن لامپ کم مصرف برای شما جالب و کاربردی خواهد بود.

سوالات متداول در مورد نکات ایمنی و نحوه دور ریختن لامپ کم مصرف

زمان شکستن احتمالی لامپ کم مصرف چه باید کرد؟

باید درب و پنجره را به مدت حداقل 15 دقیقه باز کرده و محیط را ترک کرد. این مسئله باعث می شود گاز خارج شده از لامپ فضا را ترک کند. سپس می توان با استفاده از ماسک و دستکش خرده شیشه ها را جمع کرد و در داخل محفظه شیشه ای دربسته یا چندین کیسه پلاستیکی به صورتی که کاملاً محکم بسته شده باشند، قرار داد.

آیا دفع لامپ های کم مصرف مانند سایر لامپ ها است؟

دفع لامپ های کم مصرف برای محیط زیست بسیار زیان بار است. به طور کلی می توان گفت که لامپ های کم مصرف به دلیل وجود جیوه جزء زباله های خطرناک هستند و مراحل نابودسازی و بازیافت آنها بسیار پیچیده است. بنابراین چنانچه همراه زباله های دیگر به صورت سنتی دفع شوند این نابودسازی غیر اصولی و رها کردن و شکستن شدن آنها در محیط سبب ایجاد آلودگی در آب و خاک و هوا خواهند شد.

خطرناک بودن دور ریختن لامپ کم مصرف چقدر جدی است؟

از آنجایی که لامپ های کم مصرف دارای مقادیر جیوه و پوشش فسفر هستند که در داخل حباب شیشه ای آنها محبوس شده است، بنابراین پس از شکسته شدن یا از کار افتادن جزء زباله های خطرناک محسوب می شوند. این مسئله به حدی جدی است که در برخی کشورها قرار دادن این لامپ ها به همراه سایر زباله های معمولی، موجب جریمه های سنگین برای فرد خاطی می گردد. متأسفانه در کشور ما اطلاعات کافی درخصوص خرید لامپ کم مصرف و بازیافت صحیح آن ها ارائه نمی شود. علاوه بر این مراکزی برای تجمیع این زباله ها تخصیص نیافته و بر روی جعبه این لامپ ها نیز نشانه ای از راهنمایی در خصوص چگونگی دفع آن ها وجود ندارد. اما از آنجایی که این مسئله می تواند سلامت افراد را در چندین نسل به خطر بیندازد، لذا حتماً سعی نمایید نکات گفته شده را کاملا عمل کنید تا به محیط زیست و افراد ساکن در آن ها لطمه ای وارد نشود.

راه صحیح دفع لامپ کم مصرف خراب شده چیست؟

همانگونه که ذکر شد، دفع لامپ های کم مصرف در میان سایر زباله ها برای محیط زیست بسیار خطرناک می باشد. در برخی شهر ها محل های مخصوصی جهت دفع زباله های الکترونیکی تعبیه شده است. بهترین راه حل دفع این نوع لامپ ها، استفاده از آن محل هاست. اما اگر شهری که در آن زندگی می کنید فاقد چنین محلی است، پیشنهاد می شود لامپ را در چندین کیسه پلاستیکی قرار داده و سر آن ها محکم گره بزنید تا با زباله های دیگر بتوانید آن را دفع کنید.
چگونه خرده های لامپ کم مصرف را از سطوح مختلف پاک کنیم؟

پس از جمع کردن خرده شیشه های لامپ با استفاده از ماسک و دستکش و رعایت نکاتی که گفته شد، خرده های کوچک باقی مانده لامپ و پودرها را می توان با تکه ای چسب جمع کرد. پس از برداشتن تمام تکه ها با چسب، با استفاده از جارو برقی محیط را تمیز کرده و کیسه جاروبرقی و اشغال ها را داخل کیسه پلاستیکی قرار داده و محکم ببندید. اگر سطح آلوده شده، سنگ یا سرامیک است، می توانید از دستمال کاغذی برای تمیز کردن آن استفاده کنید. در صورتی که ملافه یا لباسی در تماس مستقیم با خرده ریز های لامپ قرار گرفته است، از استفاده مجدد آن ها اجتناب کنید. آن ها به ماشین لباسشویی نیندازید و در کیسه ای پلاستیکی گذاشته و پس از محکم کردن در آن در میان زباله ها بیندازید.

آیا لامپ کم مصرف سرطان زاست؟

همانگونه که قبلا نیز اشاره شد، استفاده از لامپ کم مصرف به خودی خود هیچ گونه خطری برای سلامتی و محیط زیست ندارد. مشکل از آنجا شروع می شود که لامپ کم مصرف شکسته و محتویات آن شامل جیوه و فسفر به محیط پخش شود. در این صورت با توجه به اینکه جیوه فلزی بسیار سنگین و سرطان زاست، می تواند باعث مسمومیت شود. این مسمومیت می تواند در آینده سبب مسدود شدن رگ های خونی شده و مشکلات عدیده دیگری را به وجود بیاورد. علاوه بر این اشعه فرابنفش حاصل از تخلیه الکتریکی این گاز می تواند تأثیراتی بر پیشرفت و شکل گیری سرطان بگذارد بنابراین عدم احتیاط در برخورد با آنها می تواند عواقب ناگواری برای سلامتی داشته باشد.

چگونه بدانیم عمر لامپ کم مصرف تمام شده است؟

سوسو زدن مداوم لامپ، ‌تغییر رنگ پایه لامپ، تغییر رنگ نور لامپ به رنگی مایل به نارنجی و یا قرمز از جمله مواردی است که نشان می دهد عمر لامپ کم مصرف شما رو به اتمام است. بنابراین در اسرع وقت آن را تعویض نمائید.